Olejki eteryczne
Przez tysiące lat trwania ziemskich cywilizacji, poznaliśmy około 2000 roślin, z których można wytwarzać olejki eteryczne. Olejkiem eterycznym nazywamy ciekłą i lotną substancję, która znajduje się w specjalnych komórkach roślin olejkodajnych. Do tego typu roślin należą np. gatunki z rodziny sosnowatych, mirtowatych, imbirowatych, różowatych, baldaszkowatych i in.
Olejki uzyskuje się z różnych części roślin świeżych bądź suszonych. Mogą to być m. in. kwiatostany, łodygi, kłącza, liście, owoce, korzenie, nasiona czy też żywica. Czasem zdarza się, że różne części rośliny wytwarzają różnorodne olejki.
Zawartość olejków w komórkach roślinnych zależy od wielu czynników. Należą do nich warunki otoczenia, stan, w jakim znajduje się roślina (np. czas kwitnienia), pora doby itp. Olejki najczęściej są pozyskiwane metodą destylacji bądź tłoczenia (wyciskania). W masie roślinnej, z której się je wytwarza, mogą stanowić maksymalnie niemal 20% składu rośliny. Zawierają od kilkudziesięciu do kilkuset różnych związków chemicznych. Są to m. in. ketony, aldehydy, alkohole, estry, laktony, terpeny. Znajdują się wśród nich także związki organiczne o nieprzyjemnym zapachu, zwierające azot i siarkę, takie, jak aminy i tiole.
Rośliny olejkodajne są wykorzystywane do produkcji przypraw, środków terapeutycznych w ziołolecznictwie, jak również olejków eterycznych, mających zastosowanie w aromaterapii. Olejków eterycznych nie wolno stosować doustnie, gdyż może to spowodować negatywne konsekwencje zdrowotne.
Olejki eteryczne mają różną konsystencję. W temperaturze pokojowej są zwykle bardzo lotnymi cieczami, rzadziej są oleiste lub maziste. W wyjątkowych przypadkach mają konsystencję stałą. Zwykle są bezbarwne lub mają żółtawe czy zielonkawe zabarwienie. Zdarza się jednak barwa zielona, błękitna lub brunatna. Poza nielicznymi przypadkami są lżejsze od wody i się w niej nie rozpuszczają. Łatwo rozpuszczają się natomiast w tłuszczach ciekłych, alkoholach, eterze oraz chloroformie. Ich temperatura wrzenia zawsze przekracza 100°C. Czasem wynosi nawet 300°C. Wszystkie olejki są palne. Przy spalaniu bardzo kopcą. Posiadają silny, zazwyczaj przyjemny aromat.
Dlaczego warto stosować olejki eteryczne?
Olejki eteryczne są niezwykle skomplikowanymi mieszaninami różnych związków chemicznych o zmiennej i nie zawsze do końca poznanej zawartości. Powoduje to utrudnienie w stwierdzeniu ich jednoznacznej rzeczywistej aktywności biologicznej. Dlatego nie są na ogół traktowane, jako typowe leki przez lekarzy bądź farmaceutów. W wielu wypadkach lecznicze działanie olejków eterycznych zostało jednak potwierdzone. Przykładem jest np. maść tygrysia.
Aromatyczne olejki roślinne mogą być pomocne w leczeniu różnego rodzaju dolegliwości, z którymi zmagamy się na co dzień. Aromaterapia ma zastosowanie np. w leczeniu migrenowych bólów głowy, bólów reumatycznych, pomaga polepszyć stan skóry i włosów, pomaga w trawieniu, etc.
Olejki eteryczne, zawierające zwłaszcza alkaloidy, wykazują działanie dezynfekcyjne – niszczą lub hamują rozwój bakterii. Z tego powodu cenione są olejki znajdujące się w tymianku, cebuli czy czosnku. Ważną cechą olejków eterycznych jest ich działanie antyseptyczne oraz brak potwierdzonych przypadków uodparniania się na nie drobnoustrojów.
Olejki i substancje olejkodajne mogą być stosowane, jako leki o działaniu:
- drażniącym czuciowe i bólowe zakończenia nerwów (kamfora, olejki: eukaliptusowy, rozmarynowy, gorczyczny);
- przeciwbakteryjnym (olejki: miętowy, tymiankowy, majerankowy, anyżkowy);
- wykrztuśnym (olejki: eukaliptusowy, szałwiowy, sosnowy, czosnkowy, miętowy);
- żółciopędnym (olejki: tymiankowy, miętowy);
- moczopędnym (olejki: pietruszkowy, jałowcowy);
- ułatwiającym trawienie (olejki z roślin pochodzących z rodziny baldaszkowatych);
- uspokajającym oraz znieczulającym (olejki: goździkowy, tatarakowy, walerianowy, z melisy).
W Yush znajdziesz następujące olejki eteryczne:
